محمدعلي نادي معاون برنامه ريزي و امور اقتصادي دانش بنيان دانشگاه آزاد اسلامي واحد اصفهان(خوراسگان)، در گفتگو با آنا برنامه ها و وظايف اين معاونت را تشريح كرد.

اشاره:

معاونت برنامه ريزي و امور اقتصادي دانش بنيان از حوزه هايي است كه تقريباً نوبنياد به حساب مي آيد و به نسبت معاونت هاي ديگر عمر چنداني از آن نمي گذرد. به نظر مي رسد اين معاونت به دنبال انتصاب حميد ميرزاده به عنوان رئيس دانشگاه آزاد اسلامي و با رويكرد تحول گرايي كه تيم جديد مديريتي دانشگاه داشته است تعريف و ابلاغ شد و تكاليف جديدي در واحدهاي دانشگاهي بر عهده آن قرار گرفت.

براي آشنايي با وظايف اين حوزه در گفت و گويي با دكتر محمدعلي نادي، معاون برنامه ريزي و امور اقتصادي دانش بنيان دانشگاه آزاد اسلامي واحد اصفهان (خوراسگان) انجام داده ايم كه از نظرتان مي گذرد:

آنا: لطفا خلاصه اي از سوابق تحصيلي و تحقيقاتي خودتان را بيان فرماييد:

محمدعلي نادي هستم. دوره كارشناسي خود را در رشته مديريت و برنامه ريزي گذرانده و كارشناسي ارشد را نيز در همين تحصيل كرده ام و مدرك دكتري خود را نيز از واحد علوم و تحقيقات تهران در همين رشته دريافت كرده ام و هم اكنون در دانشكده علوم تربيتي و روانشناسي دانشگاه آزاد اسلامي واحد اصفهان(خوراسگان) به انجام خدمت مشغول هستم.

در زمينه هاي پژوهشي و تحقيقاتي به لطف الهي تأليف چند عنوان كتاب مانند: نظريه هاي مديريت در آموزش عالي، مقدمه‌اي بر روش تحقيق در علوم انساني، اصول و روش هاي آموزش و پرورش تطبيقي، مديريت سازمان ها با رويكرد جامعه شناختي، روانشناسي علامت تجاري، برنامه ريزي استراتژيك در آموزش و پرورش و ... و بيش از يكصد عنوان مقاله و ارائه مقالات متعدد در بيش از 80 همايش داخلي و خارجي از كارهايي بوده كه افتخار انجام آنها را داشته ام.

آنا: مختصرا سوابق اجرايي خود را تشريح فرماييد.

اينجانب در دانشگاه آزاد اسلامي واحد اصفهان(خوراسگان) در سمت هاي مختلفي افتخار خدمت داشته ام؛ رئيس اداره پژوهشي دانشكده علوم تربيتي و روانشناسي در فاصله سالهاي 88 تا 90، مدير گروه كارشناسي ارشد و دكتري مديريت آموزشي در سالهاي 90 و 91، رياست دانشكده علوم تربيتي و روانشناسي، 91 تا 93 و در حال حاضر معاونت برنامه ريزي و امور اقتصادي دانش بنيان.

آنا: ضرورت ايجاد معاونت برنامه ريزي در سطح واحدهاي دانشگاه آزاد اسلامي را چگونه ارزيابي مي كنيد؟

آنچه دانشگاه هاي بزرگ دنيا را در رتبه بندي هاي بين المللي، موثر، صاحب نام و به عنوان برند معرفي مي‌كند وجود برنامه هاي بلند مدت و حمايت جدي مديران ارشد اين دانشگاه ها از نظام برنامه ريزي در فعاليت آنهاست.

هر چند ممكن است مسائل مربوط به برنامه و بودجه و اقتصاد دانش بنيان شكل ستادي به خود بگيرد اما اين موضوع ثابت شده كه هيچ دانشگاهي بدون تصوير مشخص از آينده خود نمي تواند موفق شود و توفيق در عرصه بين المللي مرهون تلاش و دستيابي به شاخص هاي نظام هاي رتبه بندي بين المللي و وجود برنامه براي رسيدن به اين شاخص هاست.

در سازمانهاي بدون برنامه هيچ موفقيتي حاصل نمي‌شود لذا در اين دانشگاه در سال 92 و به دنبال تغيير مديريت دانشگاه آزاد اسلامي، معاونت برنامه ريزي طراحي و ابلاغ شد كه هم اكنون 8 وظيفه اصلي بر عهده آن قرار گرفته است. لازم به ذكر است بر اساس مصوبه سال 1394 شوراي مركزي دانشگاه آزاد اسلامي، اين معاونت يعني معاونت برنامه ريزي و معاونت امور اقتصادي دانش بنيان ادغام شد و مسئوليت واحدي را بر عهده گرفت. كه در اينجا اجمالاً به وظايف هشت گانه اين معاونت اشاره مي كنم:

§ برنامه ريزي و نظارت بر مصوبات دانشگاه و ارزيابي مستمر از آن

§ جمع آوري و سازماندهي اطلاعات و بررسي مديريت شاخص هاي جديد مربوط به سنجش عملكرد و ارزيابي و تعالي سازماني واحد.

§ نيازسنجي، برنامه ريزي، اجرا، ارزشيابي و بازخورد دوره هاي آموزشي كوتاه مدت كاركنان اعم از هيات علمي، بورسيه‌ها و مديران با هدف توانمند سازي منابع سازماني و استقرار مديريت توانمند.

§ تدوين برنامه هاي كوتاه مدت، ميان مدت و بلند مدت، تدوين بودجه سالانه، مطالعه و بررسي و اقدام و رسيدگي به ساير امور مرتبط با برنامه ريزي و بودجه ريزي.

§ برگزاري دوره هاي كاربردي كوتاه مدت براي موسسات و سازمان هاي بيروني.

§ توجه به مدل و برنامه هاي آتي مربوط به دانشگاه هاي آينده.

§ استقرار نظام تشكيلاتي و سازماني، طبقه بندي مشاغل، نظارت بر اجراي آن با رويكرد به مهندس ساختار، نمودار سازماني، مشاغل و ...

§ برنامه ريزي بر امور اقتصادي دانش بنيان و تجاري سازي دانش

آنا: با توجه به جايگاه استاني واحد اصفهان، برنامه هاي شما در رابطه با ساير واحدهاي دانشگاهي استان چيست؟

لازم است تأكيد كنم مجموعه وظايف گفته شده بر اساس بخشنامه مربوط در تاريخ 16/4/94 ابلاغ شده و از همان زمان لازم الاجراست. به علاوه با توجه به مسئوليت اين واحد دانشگاهي به عنوان بزرگترين دانشگاه آزاد اسلامي استان اصفهان، مسئوليت پيگيري تمام وظايف محوله در ارتباط با ديگر واحدهاي استان نيز بر عهده اين حوزه مي باشد كه البته منظور بنده دسته بندي راجع به وظايف حوزه معاونت برنامه ريزي و امور اقتصادي دانش بنيان است هر چند كه ساير معاونت ها نيز چنين مسئوليتي را بر عهده دارند. و در همين راستا ارزيابي عملكرد تمام حوزه ها و ارائه گزارش مربوط به رئيس دانشگاه آزاد اسلامي استان نيز در زمره وظايفي است كه اين معاونت بر عهده دارد.

آنا: با توجه به تنوع وظايف محوله در معاونت برنامه ريزي ساختار سازماني پيش بيني شده چگونه خواهد بود؟

براي اين معاونت دو سطح مديريتي شامل مدير برنامه و بودجه و مدير امور اقتصادي دانش بنيان تعريف شده است كه هر مديريت 3 پست سازماني به اين شرح در اختيار دارد: مديريت برنامه و بودجه با پست‌هاي كارشناس بودجه، كارشناس برنامه ريزي و كارشناس تلفيق برنامه و بودجه و مديريت امور اقتصادي دانش بنيان با پست هاي كارشناس اطلاعات و آمار، كارشناس سرمايه گذاري و كارشناس اقتصاد دانش بنيان.

در خصوص حيطه وظايف اين دو مديريت نيز بايد گفت در سطح برنامه و بودجه تمام موضوعات مربوط به پيش بيني بودجه، پايش و عملياتي كردن بودجه انجام و رصد مي شود. در سطح مدير امور اقتصادي دانش بنيان هم مسائل مربوط به طرح هاي دانش بنيان، تشكيل شوراي دانش بنيان، ارزيابي طرح هاي ارائه شده از واحد و استان، نظارت بر سرمايه گذاري و سازمان دهي و تجاري سازي آنها پيگيري و انجام مي شود.

و علاوه بر وظايف پيش گفته با استناد به بخشنامه ارزيابي، فرآيند پيش بيني تمام برنامه ها با ميزان تحقق هر يك مقايسه و ميزان پيشرفت و يا عدم تحقق يا علل انحراف هر يك از اهداف مورد نظر توسط اين معاونت گزارش و پيگيري مي شود. و البته اين معاونت حوزه اي كاملاً تخصصي به حساب مي آيد كه بر اساس شيوه نامه انتصاب از سوي سازمان مركزي دانشگاه اسلامي تمام نيروهاي به كار گرفته شده اين معاونت از بين دانش آموختگان رشته هاي مديريت، اقتصاد، برنامه ريزي و ساير گرايش‌هاي مرتبط با اين رشته ها انتخاب و منصوب شوند.

آنا: با توجه به رويكرد دانشگاه در كوچك سازي و چابك سازي، برنامه هاي خود را در خصوص تغييرات احتمالي در سازمان كار واحد اصفهان بيان فرماييد.

در پاسخ به اين سوال بايد به عرض برسانم در خصوص كم و كيف سازماندهي نيروها بر اساس طرح تجميع 2 حفظ شان و منزلت و جايگاه پرسنل و حقوق كاركنان در چارچوب منافع فردي و سازماني جزو وظايف اصلي اين معاونت است و در حال حاضر اين واحد دانشگاهي تصميمي در ارتباط با تعديل نيروها ندارد با اين وصف بسياري از سياست هاي طرح هاي تجميع از تكاليف مديريتي به حساب مي آيد و در زماني كه تصميمات نهايي شود و به تصويب رسيد و ابلاغ شود از سوي رئيس واحد استان اعلام خواهد شد.

البته با توجه به رويكرد كيفي و جايگاهي كه اين واحد دانشگاهي از گذشته هاي دور داشته ما هرگز نمي توانيم كيفيت را فداي مسائل ديگر كنيم بنابراين در ارتباط با تشكيلات، چارت سازماني و هزينه ها و سياست هاي آتي و چشم انداز آينده موضوع توجه به كيفيت مورد تاكيد است و نواقصي كه هم اكنون در اين زمينه با آن مواجه هستيم در حال رفع است.

آنا: با عنايت به اينكه جنابعالي چندين سال است كه با عنوان مشاور برنامه و بوجه با سازمان مركزي دانشگاه همكاري مي نماييد در خصوص درامدهاي غير شهريه اي و فعاليت هاي اقتصادي دانش بنيان توضيح فرماييد.

همانطور كه مي دانيد در برنامه استراتژيك دانشگاه در سال 1394، 16 درصد درآمد هاي دانشگاه بايستي از منابع غير شهريه‌اي باشد كه اين موضوع ابلاغ شده و در سال هاي آتي هم از اين درصد بيشتر هم خواهد شد و ممكن است به 20 درصد هم برسد. به همين لحاظ تمركز بر روي شركت هاي دانش بنيان، تجاري سازي، و رشد مراكز فناوري خواهد بود و به طور طبيعي نقش اعضاي هيات علمي و همچنين موضوع سرمايه گذاري بر روي امور تجاري ساز از گذشته خيلي بيشتر خواهد شد. در گذشته تاكيد بر حصول درآمد دانشگاه از طريق شهريه دانشجو و افزايش دوره‌اي آن بوده است اما با توجه به كاهش نرخ رشد جمعيت و طبعاً كاهش تعداد دانشجو سياست ها تا حدي تغيير كرده است و براي تامين منابع درآمدي علاوه بر تلاش براي افزايش دانشجو به ويژه در دوره تحصيلات تكميلي به تدريج توسعه و درآمد زايي مراكز تحقيقاتي، شركت هاي دانش بنيان و از اين قبيل مورد هدف خواهد بود لذا يكي از برنامه هاي آتي بستر سازي مناسب براي رشد شركت ها و مراكز تحقيقاتي دانشگاه است كه در آمد زايي آنها محرز شده باشد تا بتوانيم بدون دغدغه منابع مالي لازم را براي تامين هزينه هاي جاري و سرمايه اي تامين كنيم كه اين رويكرد سياست اغلب دانشگاه هاي بزرگ دنياست و لزوماً ارتباطي به مشكلات خاص ما ندارد و ما بايد خيلي زودتر از اين ها به آن مي پرداختيم.

در اين زمينه حتي دانشگاه‌هاي دولتي كه به بودجه ها و اعتبارات دولتي متكي هستند اخيراً براي جبران كسري بودجه هاي خود به تاسيس دوره هاي شبانه و برخي برنامه هاي جنبي در آمدزا روي آورده اند و در مواردي از ميزان كمك و تسهيلات دانشجويي نيز كاسته اند و ما در اين زمينه هر طرحي را باتوجه به ويژگي هاي خودش مورد توجه قرار مي دهيم. درآمدزايي براي ما مهم است ولي اينجا به هر حال يك مركز دانشگاهي است و ما به ارزش علمي و تحقيقاتي طرح‌ها نيز توجه مخصوص داريم و در هماهنگي با معاونت پژوهشي و اداري و مالي آنها را تدبير و حمايت مي كنيم.