غدير خم نام ناحيه‌اي ميان مكه و مدينه است كه پيامبر اسلام در حجةالوداع، علي بن ابي طالب را «ولي» پس از خود اعلام كرد. 18 ذي‌الحجه سال 10 هجري قمري (مطابق با 28 اسفند سال 10 خورشيدي)، سال‌روز اين واقعه ميان شيعيان به عيد غدير خم شهرت دارد.

 

اين واقعه و حديث غدير در كتاب‌هاي شيعه و بسياري كتاب‌هاي اهل سنت نقل شده است. اولين منبع تاريخي كه به اين كتاب اشاره مي‌كند يعقوبي مورخ شيعه در نيمه دوم قرن سوم هجري است و اولين آثار ادبي قابل تاريخ گذاري، مجموعه اشعاري از نويسندگان شيعه در قرن دوم هجري است. از حدود قرن دوم هجري واقعه غدير خم بعنوان دليل نويسندگان شيعه براي اثبات برحقي علي بر جانشيني محمد آمده است. 

حضرت فرمودند: روزي است كه پيامبر(ص) امير المومنين علي(ع) را به جانشيني خود نصب فرمود و اعلام كرد: هر كه من مولا و آقاي اويم، پس علي مولا و آقا و پيشواي اوست و آن روز هيجدهم ذي الحجه است.

راوي گفت: در آن روز چه كار بايد انجام داد:

فرمود: بايد روزه بداريد و عبادت كنيد و محمد و آل محمد(ص) را ياد كنيد و بر ايشان صلوات فرستيد. رسول خدا(ص)، علي(ع) را وصيّت كرد كه اين روز را عيد گرداند و هر پيامبري به جانشين خويش وصيّت مي كرد اين روز را عيد گرداند.

و در حديثي از امام رضا(ع) خطاب به ابن ابي نصر بزنطي آ مده است كه فرمود: اي پسر ابي نصر! هر كجا كه باشي بكوش روز عيد غدير نزد قبر مطهّر حضرت امير المومنين حاضر شوي. به درستي كه خداوند مي آمرزد در اين روز از هر مرد و زن مومن گناه شصت سال ايشان را؛ و از آتش دوزخ آزاد مي كند دو برابر آنچه كه در شبهاي قدر و فطر و ماه رمضان آزاد كرده است و پرداخت يك درهم در اين روز به برادران مومن برابر با هزار درهم در اوقات ديگر است؛ و در اين روز به برادران مومن خود نيكي و احسان كن و هر مرد و زن مومن را شاد گردان. به خدا سوگند اگر مردم فضيلت اين روز را چنان كه بايد بدانند، هر آينه فرشتگان با ايشان هر روز ده مرتبه مصافحه كنند.